Foto credits: Robert van Walsem
Al ruim tien jaar komen vrijwilligers via de VoorleesExpress bij kinderen - en hun ouders - thuis om voor te lezen. Dat levert naast leesplezier ook vaak een bijzondere band op. Vaak met de hele familie. We kijken terug met oud-vrijwilligers en hun voorleesgezinnen naar wat deelname aan de VoorleesExpress hen heeft gebracht. Dit keer gaan we op bezoek bij Nicki, Mieneke en Mahboubeh. 
In een vrolijke kinderslaapkamer zit Mieneke (71 jaar) op een klein houten kinderstoeltje. Dat gaat net, zolang ze haar benen niet onder het tafelblad probeert te schuiven. Aan tafel zit ook Nicki (9), van wie de slaapkamer is. Mieneke komt vandaag voorlezen en omdat het de afgelopen week zo ontzettend heet is geweest, begint ze met een gedicht van Annie M.G. Schmidt.
Denk aan juffrouw Scholten,
die is vandaag gesmolten,
helemaal gesmolten, op de Dam.
Dat kwam door de hitte,
daar is ze in gaan zitten
- als je soms wil weten hoe dat kwam.
“Weet je wat de Dam is?” vraagt Mieneke aan Nicki. Die schudt haar hoofd en Mieneke pakt haar iPad erbij om een foto te laten zien van het grote plein midden in Amsterdam. Mieneke komt al ruim twee jaar bij Nicki en haar moeder Mahboubeh (40 jaar), die zittend op het bed aandachtig meeluistert. Mahboubeh komt uit Iran, net als de vader van Nicki van wie ze inmiddels gescheiden is. Nicki is in Nederland geboren. Na twintig weken voorlezen vroeg Mahboubeh aan Mieneke of ze wilde blijven. Nicki’s woordenschat ging met sprongen vooruit en omdat Mahboubeh zelf nog niet goed Nederlands spreekt, vond ze het fijn dat er een Nederlands iemand was met wie haar dochter kon praten. Dus komt Mieneke nog iedere week met haar linnen tas vol boeken naar het appartement waar moeder en dochter wonen om voor te lezen, daarnaast helpt ze Nicki ook wel eens met huiswerk of praat met haar over bijvoorbeeld muziek. En ook Mahboubeh heeft er profijt van, Mieneke helpt haar soms met moeilijke brieven en Nicki leest haar sinds kort voor.
Op zoek naar onderwerpen
Mieneke: “Ik heb 5 kleinzoons, dus bij Nicki dacht ik: nu gaan we eens over iets anders lezen. Maar Nicki houdt niet erg van fantasieverhalen en ook niet van prinsessenverhalen. Wat dan wel? Ik kwam er na wat uitproberen achter dat ze vooral van boeken houdt waaruit ze iets leert. Nicki is een heel nieuwsgierig meisje. Het eerste boek dat we lazen en dat ze echt leuk vond, ging over een pil die je inslikt om de darmen te fotograferen. Daarna volgden boeken over paddestoelen en muziekinstrumenten. Nu gaan we een boek lezen over onweer en bliksem. Het laatste half jaar is ze veel meer zelf gaan lezen en daar ben ik blij om. We begonnen omdat haar woordenschat niet goed was, maar mijn bedoeling was dat zij leesplezier zou krijgen.”
Voorleesritueel
Nicki: “Een boek is net een verhaaltje waarnaar je luistert, alleen lees je het zelf. Ik lees iedere avond mijn moeder een pagina voor uit mijn boek. Mijn moeder luistert heel goed. Soms overhoor ik haar, of ze het begrepen heeft. Ik heb veel van Mieneke geleerd. Als ik een moeilijk woord hoor, vraag ik aan Mieneke wat het betekent, maar we praten ook over dingen als muziek, zoals Beethoven. Ik speel iedere dag piano.”
Slechte ogen
Mahboubeh; “Ik heb sociale wetenschappen gestudeerd in Teheran voordat ik trouwde en naar Nederland verhuisde (waar mijn ex-man al woonde). Ik heb sinds mijn geboorte een ziekte aan mijn ogen; ik kan slecht zien en lezen kost veel energie. Ik heb een speciale bril met vergrotende kijkertjes erop. Dat is vervelend, maar wat ik nog erger vind, is dat ik mijn dochter niet goed kan helpen met lezen.”
Na 20 weken
Mieneke: “Ik heb niet lang nagedacht toen Mahboubeh vroeg of ik wilde blijven. Als Nicki ouder was geweest en al graag las, en haar moeder geen slechte ogen had waardoor ze zelf meer kon helpen, was het waarschijnlijk anders gelopen. Nu wilde ik Nicki graag verder blijven helpen. Ik weet dat ze het fijn vinden dat ik kom en ik voel me verbonden met moeder en dochter. We hebben het gezellig en dat is belangrijk, want de bezoekjes moeten -voor ons drieën- niet als een verplichting gaan voelen. Binnenkort verhuis ik naar Zeist. We zullen dan opnieuw kijken of en hoe we invulling geven aan onze afspraken.”
Fârsi
Mahboubeh: “Ik wil heel graag dat Nicki mijn taal, het Fârsi, goed leert spreken. Ik oefen met haar via YouTube video’s. Ze begrijpt goed wat ik in Fârsi zeg, maar ze antwoordde altijd in het Nederlands. Als ik vroeg waarom, zei ze: “ik ben Nederlands, ik wil Nederlands praten.” En dat begrijp ik wel, maar ik vind het heel lastig mijn gevoelens uit te drukken in het Nederlands. Door alle video’s kan ze nu veel beter Fârsi praten en begrijpen. Daardoor is onze band ook sterker geworden.” Nicki: “Ik heb Mieneke ook woorden in Fârsi geleerd, die heeft ze opgeschreven in haar boekje.” Mieneke: “Nou moet je me niet vragen welke! Ik vergeet ze steeds.”
Kader Abdolah
Mieneke: “Ik heb een paar maanden geleden De Kraai, het boekenweekgeschenk van Kader Abdolah meegenomen om samen met Mahboubeh en Nicki stukken uit te lezen.” Mahboubeh: “Het was leuk om te doen, maar er waren best veel moeilijke woorden die ik niet begreep en uitgelegd kreeg.” Mieneke: “Het was een mooie aanleiding om ook over Iran te praten. Mahboubeh vertelde mij over Teheran en over de grote Iraanse schrijvers. Zij heeft een gedicht van Havez geciteerd. Daar konden we samen over praten. En zo leren we van elkaar.”
Het voorleesuur is klaar en Mieneke pakt weer in. Het is bijna zomervakantie en Mieneke vraagt Nicki of ze het leuk vindt om samen weer een fietstochtje te ondernemen. Dat hebben ze vorig zomer ook gedaan. Ze fietsten langs de Vecht, langs Slot Zuilen, zagen molens en schapen en doorkruisten de stadsgrenzen. Nicki vindt het een goed idee. Kunnen ze dan weer dezelfde route fietsen? Ja natuurlijk. Mieneke is blij, dat ze Nicki zo iets kan laten zien, wat voor haar moeder lastig is.
Ook een verschil maken voor een gezin in jouw buurt? Word vrijwilliger bij de VoorleesExpress!
